Цӱда вӓкш

Перви ӹленыт ылын кок шӱмбел. Нӹнын ылын пасна пӧртьшты, пасна семняшты. Кого ӹзажын семняжы паян ылын, шӱмбелжын — незер.

Празнык шон шагалеш. Шӱмбелжы клӓтышкы анжалеш, тӹштыжы нимат уке. Шӱмбелет паян ӹзажы докы пай кӹчаш кеа. Ӹзажы попа:

— Мӹнь тӹланет пайым пуэм. Но тӹнь келтымаш пӧртыш пыры. Тӹшты ик вӓкш улы. Пай вӓреш мӹлам вӓкшым канды.

Шӱмбелжы келтымаш пӧртыш кеа. Келтымашвлӓэт маныт:

— Пайым пу, вара вӓкшым пуэна!

— Яра! — манеш. — Мӹнь пайым пуэм, тӓ вӓкшым пуда.

Келтымашвлӓ тӹдылан пай вӓреш вӓкшым пуат, а кыце тӹдым кычылташ, ак анжыктеп. Корны мычкы кемыжы годым шӱмбелет изи келтымашым вӓшлиэш. Тӹдым хватя дӓ ядеш:

— Келесы, кыце вӓкш кӱм сӓртымыла. Ат келесы — ам колты.

Келтымаш игет лӱдын колтенат, келеса:

— Вӓкшым вӹлец кым гӓна севалаш келеш. Тӹнам тӹды янгышташ тӹнгалеш. Янгыштымы годым махань качкышым ядат, техеньым пуа. Вес покажы гӹц севалат — янгышташ цӓрна, — манеш изи келтымашет.

Шӱмбелет тӹдым колта дӓ токыжы ашкедеш.

Паштекшы паян ӹзажы толын шагалеш дӓ ядеш:

— Кышты вӓкш? Пай доно нӓлынат?

Шӱмбелжы манеш:

— Тӹньын пает доно нӓлынам.

— Тенгежы, ти вӓкш мӹньын лишашлык, — манеш ӹзажы.

— Мам ӹштет, нӓнгеок ӹне, — манеш шӱмбелжы.

— А кыце тӹдым сӓртӹман? — ядеш паянет.

— Кым гӓна севалат — янгышташ тӹнгалеш, — манеш шольыжы.

Паян ӹзажы у пурам чангыкта.

Плотниквлӓм пукшаш манын, вӓкшетым кым гӓна севал колта:

— Колым, лемым, шӹрашым шолтен пу! — манеш.

Вӓкшет сӓрнаш тӹнгалеш, падым тема, ведрам тема, тӹр гач йогаш тӹнгалеш, пылвуй якте, вара ӹнгыжа якте, шӱ якте лем доно, шӹраш доно темен шӹнда. Плотниквлӓ когон лӱдын колтеныт дӓ пӧрт гӹцат кыргыж лӓктыт. Амасам пачын шуат, лемет кудывичыш йоген лӓктеш, йӓр лин шӹнзеш, вара ӧлицаш ӓнгырла йогаш тӹнгалеш. Паян ӹзажы вӓкшым шиэш, нигыцеат цӓрен ак керд. Вара незер шӱмбелжы докы палшык ядаш кыргыжеш. Шӱмбелжы толешат, вӓкшым цӓрен шӹнда.

— Нӓнгеок токет! Мӹньым цуц ӹш ямды! Мӹлам ак кел! — манеш паян ӹзажы.

Незер шӱмбелжы вӓкшым нӓлешат, токыжы нӓнгеа. Вӓкшет со качкышым янгыштен, незерын семняжым пукшен. Кӹзытат вӓкш незерын семняжым пукшен урда.